"Sveti Sava" litografija u boji - Društvo Svetog Save

Datiranje

Društvo Svetog Save, čiji pečat se nalazio u donjem uglu litografije, osnovano je 1887. godine, prema tome litografije ne može biti starija od te godine. Ispod pečata nalazi se natpis "Izdanje Narodnih novina". Na prelomu vekova izlatila su dva lista "Narodne novine": "Narodne novine, organ liberalne stranke", koje su izlazile samo 1890. godine i "Narodne novine, list za narodno prosvećivanje", koji je izlazio od 1907. do 1914. godine. Stoga, litografija ne može biti starija od 1890. i mlađa od 1914. godine. Prikaz Sv. Save na osnovu kog je urađena ova litografija nastao je u XIX veku. Autor nam nije poznat.

"Znanje je svetlost, znanje je moć" natpis je na otvorenoj knjizi koju Sveti Sava drži u ruci, što su stihovi Čika Jove Zmaja koji je pevao: „Znanje je svetlost, znanje je moć, učite deco i dan i noć“.

Prvi pisani trag o proslavi Svetog Save kao školske slave datira iz XVIII veka, tačnije 1734-1735. u Srpsko-latinskoj školi u Sremskim Karlovcima, kao zvaničan datum kada se Sveti Sava proglašava za školskog zaštitnika uzima se 1840. godina. Tada je Sovjet Kneževine Srbije odobrio svim školama da u celom „otečestvu“ kao svog patrona slave Svetog Savu. 

Kako se proslava Svetog Save ubrzo proširila na sve škole u Srbiji tog vremena, to se uporedo javila potreba i za njegovim likovnim prikazom, tačnije za  ikonom  koja bi poslužila kao tipski obrazac, ili uzor za sve srpske škole bez obzira gde se nalazile. Ostalo je zabeleženo da je Ministarstvo prosvete Kneževine Srbije sklopilo ugovor sa beogradskim slikarem i živopiscem Urošem Kneževićem, da se za potrebe srpskih škola načini oko tri stotine litografisanih otisaka sa predstavom Svetog Save i da ti radovi budu „… čisto i lepo izrađeni, izmolovani (kolorirani) i prilepljeni na platno“