Putovanje po Sredozemnom moru, Grčkoj, Siriji, Palestini i Egiptu - Hadži Dimitrije Bokšan (1935)

Dimitrije Bokšan rođen je 11. marta 1878. g. u selu Đurđevu, u Bačkoj. Pohađao je Bogosloviju u Sremskim Karlovcima, koju je  završio je 1901. godine. Naredne godine rukopoložio ga je vladika bački Mitrofan Šević, posle čega je mladi Dimitrije Bokšan postavljen za protskog kapelana u Somboru.  Početkom novembra 1918. g. Dimitrije Bokšan jedan je od najuglednijih somborskih Srba.  Kao poklonik Hristovog groba, koji je hodočastio u ranu jesen 1934. godine, prota Dimitrije Bokšan napisao je i objavio knjižicu „Putovanje po Sredozemnom moru, Grčkoj, Siriji, Palestini i Egiptu“, koja je štampana u Somboru, 1935. godine.

Uzoran život prote Dimitrija Bokšana završen je na najokrutniji način, na početku četrdesete godine njegove svešteničke službe u Somboru, 14. aprila 1941. godine. Drugog dana nakon što su 12. aprila okupacione trupe ušle u grad, mađarski honvedi počeli su da bezrazložno i bez suđenja masovno ubijaju srpske žitelje Sombora ispred njihovih kuća, po ulicama i u ataru. Protu Dimitrija Bokšana honvedi su uhapsili 13. aprila u večernjim časovima, u njegovom stanu, odakle je odveden u Gradsku kuću, gde je mučen celu noć. Okupatorski vojnici vodili su ga tokom noći po gradu da im pokaže gde su skriveni „četnici“ (što je bila izmišljotina okupatora jer nikakvih četnika, niti bilo kakvog oružanog srpskog otpora, u Somboru tada nije bilo). Nakon višesatnog mučenja, prota je tokom jutra ponovo saslušavan, a oko 11 časova, 14. aprila 1941. godine, u pratnji šest mađarskih vojnika, bosonog, izmučen i izmrcvaren, Dimitrije Bokšan je doveden u nasilno otvorenu Svetođurđevsku crkvu, gde je, u 12 časova i dva minuta, na horu crkve, najbrutalnije i mučki ubijen (jedan izvor govori da je ubijen zakucavanjem velikog eksera u glavu, a drugi revolverskim metkom u glavu, što je, prema nalazu Komisije za utvrđivanje zločina okupatora, učinio mađarski honved Rudolf Detli, šuster iz Baje, koji je, kako bi prikrio tragove svog zločina, posle rata prezime promenio u Ujvaradi). Nakon ubistva, unakaženo protino telo bačeno je u podnožje crkvenog zvonika i tu je stojalo četiri dana, neljudski skrnavljeno od strane okupatorskih vojnika i njihovih ovdašnjih pristalica. 

Ceo tekst o životu i smrti autora ove knjižice pročitajte na sajtu ravnoplov.rs