Četvorojevanđelje iz 1552 god. Prva knjiga štampana u Beogradu - Đorđe Sp. Radojičić 1940 (sa posvetom)

Tekst objavljen povodom 463. rođendana Beogradskog četvorojevanđelja:

Štampanje prve knjige otisnute u Beogradu, Beogradskog četvorojevanđelja, dovršeno je, prema navodima iz same knjige, 4. avgusta 1552. godine.

Prvu beogradsku štampariju osnovao, je sredinom 16. veka, u svojoj kući, knez Radiša Dmitrović. Dmitrović nije štedeo od svog imanja dok nije izlio štamparska slova, što je verovatno urađeno u samom Beogradu. Međutim, on nije stigao da završi započetu knjigu, pošto je u međuvremenu umro.

Njegov posao je preuzeo Trojan Gundulić "iz velikog grada Dubrovnika", naseljen u beogradskoj trgovačkoj koloniji Dubrovčana. Na osnovu sačuvane arhivske građe o Gunduliću, može se tvrditi da se bavio trgovinom knjigama i stoga bio, u tadašnjim okolnostima, predodređen da postane i njihov tvorac.

U delu pogovora Beogradskog četvorojevanđelja koji govori o Gunduliću navodi se da je posle smrti Dmitrovića bio "ponužden", te je štampariju preneo u svoju kuću. Zanimljivo je i da beogradska štamparija nije nastala pod okriljem Srpske pravoslavne crkve, u manastiru, već u gradu, u svetovnoj sredini.

Treća ličnost koja se pominje u pogovoru Beogradskog četvorojevanđelja je "grešni, mnogo okajani i poslednji među monasima, jeromonah Mardarije iz manastira zvanog Mrkšina crkva".

Ne zna se pouzdano gde je jeromonah Mardarije ovladao štamparskom veštinom. Postoji pretpostavka da je učio zanat u prvoj mileševskoj štampariji, između 1544. i 1546. godine.

Koliko je poznato, Beogradsko četvorojevanđelje je njegova prva knjiga i ujedno njegov najbolji rad. Jeromonah Mardarije je rukovodio celokupnim poslom štampanja Beogradskog četvorojevanđelja.

Beogradsko četvorojevanđelje je štampano na papiru, u folio formatu, krupnim ćiriličnim slovima na srpskoslovenskom književnom jeziku, dvobojnom, crveno-crnom štampom. U njemu su u nizu izložena četiri kanonska jevanđelja po Mateju, Marku, Luki i Jovanu.

Koliko je do sada poznato, sačuvano je četrdesetak primeraka Beogradskog četvorojevanđelja. U Beogradu se, pored primerka Biblioteke grada Beograda, čuva još trinaest primeraka prve knjige štampane u Beogradu.